Giảm béo phì bằng chất xơ trong thực phẩm

Trẻ em bị thừa cân – béo phì là nỗi lo của gia đình. Khi đưa trẻ đi khám giảm cân, cha mẹ luôn mong muốn có một loại thuốc giúp trẻ giảm bớt cảm giác thèm ăn hoặc giúp trẻ ăn nhiều nhưng vẫn không tăng cân. Trên thực tế, thuốc điều trị giảm cân chỉ được kê toa cho người lớn, do có thể có tác dụng phụ khi dùng. Chất xơ trong thực phẩm sẽ là người bạn đồng hành cùng con bạn trong quá trình tìm lại vóc dáng cân đối.

Chất xơ là gì?

Chất xơ là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hóa được, bao gồm chất xơ tan và chất xơ không tan.

Chất xơ tan (pectin, gum) khi vào đường tiêu hóa sẽ hòa tan với dịch lỏng trong ruột và phối trộn với các thực phẩm tạo thành một hỗn hợp dạng gel. Ngược lại, chất xơ không tan (cellulose, hemicellulose, lignin) thì giữ nguyên cấu trúc khi di chuyển trong đường tiêu hóa.

Chất xơ đồng hành với trẻ béo phì bằng cách nào?
Ngày nay, nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định chất xơ đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và giúp con người phòng ngừa các căn bệnh của thời đại, như ung thư, các bệnh chuyển hóa thường gặp…. Ở trẻ thừa cân – béo phì, chất xơ là người bạn đồng hành, hỗ trợ trẻ một cách nhẹ nhàng mà khoa học trong quá trình lấy lại vóc dáng cân đối qua các cơ chế sau:

• Giải cứu cơ thể trẻ khỏi năng lượng dư thừa bằng cách gắn kết với acid mật trong ruột làm giảm quá trình nhủ tương hóa chất béo giúp hạn chế hấp thu chất béo từ bữa ăn.

• Kết thành đôi bạn không thể tách rời với cholesterol cho đến khi thoát khỏi đường tiêu hóa, cơ chế này giúp hạn chế sự gia tăng cholesterol trong máu của trẻ béo phì.

• Tạo khối cùng các thực phẩm, làm thức ăn di chuyển rất chậm từ dạ dày xuống ruột non, tạo cảm giác no lâu sau một bữa ăn.

• Hạn chế sự tiếp xúc của men tiêu hóa với thức ăn, một phần thức ăn không được phân nhỏ để hấp thu, vì vậy, một số dưỡng chất và năng lượng của bữa ăn sẽ bị thải trừ.

Bao nhiêu chất xơ là đủ?

Nhu cầu khuyến nghị về chất xơ cho trẻ em là từ 20 đến 25g mỗi ngày (Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam – 2016).

Nguồn thực phẩm giàu chất xơ tan gồm có các loại lá, rau , trái có độ nhớt cao như rau đay, rau mồng tơi, lá sương sâm, thanh long, trái trôm,…và các loại đậu (đậu nành, đậu ngự,…).

Nguồn thực phẩm chứa chất xơ không tan bao gồm lớp vỏ, lớp cám của các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, gạo lứt (lức), lúa mì, lúa mạch nguyên vỏ, các loại rau, trái, quả.

Để tận dụng những lợi ích khoa học từ chất xơ cho trẻ thừa cân – béo phì, ngoài việc tăng cường rau , trái cây trong các bữa ăn, việc chọn sữa (một thực phẩm thiết yếu hỗ trợ trẻ tăng trưởng chiều cao tốt) cho trẻ cũng rất quan trọng, gia đình nên dựa vào các tiêu chí sau đây:

• Chọn sữa ít béo, ít năng lượng để dễ dàng kiểm soát cân nặng của trẻ.

• Chọn sữa có đủ hàm lượng các dưỡng chất hỗ trợ phát triển trí não và tăng trưởng chiều cao.

• Chọn sữa có bổ sung chất xơ để trẻ nhận được những lợi ích đã nêu trên.

BSCK1. Nguyễn Thị Ngọc Hương